We zien het allemaal: de wereld van werken verandert. Continu. Technologische ontwikkelingen, nieuwe werkplekstructuren, veranderende menselijke relaties en toenemende maatschappelijke zingeving hebben de manier waarop we produceren, organiseren en samenwerken compleet omver gegooid. Hoe ga je hier als persoon of bedrijf mee om? Wat houdt je tegen om die radicale verandering in te zetten als je ziet dat je rechts wordt ingehaald?
Een voorbeeld van rechts inhalen is bijvoorbeeld de Rotterdamse topondernemer Michiel Muller. In 2001 bouwde hij de onbemande tankstations van Tango uit tot een succes, tot schrik van bestaande benzinestations. Als medeoprichter van pechdienst Route Mobiel schopte hij vanaf 2004 tegen de schenen van de ANWB. En sinds een jaar is hij met de online boodschappendienst Picnic druk bezig om supermarkten omver te kruidenieren. Een bekende uitspraak van Michiel: ”Weinig kennis hebben is een groot voordeel. Met weinig kennis zie je niet wat niet kan. Je kunt korte bochten nemen, zonder dat je doorhebt dat je korte bochten neemt.”
Veel bedrijven waar ik kom ervaren het ongemakkelijke gevoel van noodzaak tot verandering, maar nemen geen korte bochten. Wat houdt ze tegen?
- Verandering ‘awesome’ maken
Iedere verandermanager wil het Barrack Obama gevoel creëren: Yes, we can! Want verandering is gaaf, toch? Ja, maar wel alleen met een hele goede reden. Want voor de meeste mensen is niets zo lekker als de comfortzone. Doen wat je altijd al deed en hopen dat je blijft krijgen wat je altijd kreeg. Verandering is namelijk eng en de uitkomst onzeker. Niks awesome aan. Zorg om te beginnen voor een gemeenschappelijk doel die draagvlak creëert.
- Afstappen van die theoretische focus
Veel mensen houden zich in tijden van toenemende chaos en continu verandering vast aan een theoretische aanpak. Bewezen kennis uit het verleden die structuur en houvast biedt, een bevestiging van het bekende. Theorie kan echter ook een destructieve uitwerking hebben op verandering, omdat het uitgaat van het principe dat intelligentie vaststaat en bewezen is. En niets is minder waar in een tijdperk waarin niets meer is wat het was. Verandering gaat juist over exploratie en faalmoed, het talent om te kunnen leren van nieuwe ervaringen die je opdoet.
- Doorbreken van de klei aan hiërarchieën en informatie
De meeste organisaties bestaan nog uit verticaal ingerichte hiërarchieën met vele managementlagen. Een top-down focus, gebaseerd op kwantitatieve winst- en procesdoelstellingen. Met een overload aan managementinformatie tot gevolg: rapportages, businesscases, plannen, notulen, memo’s en flows. Dodelijk voor het realiseren van verandering over de horizontale as, datgene waar het echt om gaat in dit tijdperk: de kwalitatieve output van je dienstverlening of product.
- Overwinnen van risicomijding en conservatisme
Hoe groter een bedrijf wordt, hoe meer het zijn lust verliest in datgene waar hij die groei mee bereikt heeft: risico’s nemen. Zeker wanneer klanten minder willen betalen, marktomgevingen sterk veranderen en de opgebouwde reputatie op het spel staat. Zelfs V&D kon zijn eigen conservatieve karakter niet overwinnen. In plaats van kwam, zag en overwon werd het kwam, keek toe en ging keihard ten onder. Een leermoment voor veel bedrijven.
- Feed, change, lead, repeat
Verandering moet worden geleid. Je kop boven het maaiveld uitsteken en het voortouw nemen. Mensen meenemen in de waarom van verandering, laten zien hoe, vooropgaan in de uitvoering en de waarom blijven herhalen. De realiteit is echter dat verandering graag bij een ander wordt neergelegd. Zo wordt het gemanaged in plaats van geleid. En dat is dodelijk voor het realiseren van duurzame verandering. Immers, verantwoordelijkheden verschuiven elimineert automatisch de noodzaak en motivatie om zelf te veranderen.
Toenemende verandering zorgt voor veel onzekerheid en verwarring in het landschap van arbeid. Alles bij hetzelfde kunnen houden is echter een sprookje. Veranderingen zullen blijven vloeien. En anders zijn daar wel mensen als Michiel Muller die het sprookjesboek keihard voor je neus zullen dichtklappen.
Leefvermaak 