Het Future of Jobs-rapport van het World Economic Forum kwam eind januari met een voorspelling van de 10 meest gevraagde vaardigheden in 2020. In de lijst staat één nieuwkomer ten opzichte van de top-10 over 2015: cognitieve flexibiliteit. Wat? Ja, cognitieve flexibiliteit. Ook wel shifting genoemd.

Supervloeibaarheid

Flexibiliteit is een woord dat tegenwoordig in elke vacature voorkomt. Vaak wordt het plat vertaald naar: geen 9-tot-5-mentaliteit. Maar cognitieve flexibiliteit heeft daar weinig mee van doen. Het gaat er meer om je snel je gedrag kunt aanpassen aan een veranderende situatie. Een soort supervloeibaarheid van gedachten en acties dus. En als je dat te zweverig vindt klinken: gewoon kunnen multitasken.

Volgens onderzoekers aan de Universiteit van Miami moet je daarvoor de volgende 4 vaardigheden kunnen aanspreken:

#1. Attention shifting

Attention shifting is een vaardigheid die je nodig hebt om je aandacht effectief en snel te kunnen switchen. Ook wel bekend als: selectieve aandacht, oftewel: het vermogen om relevante informatie te kunnen filteren, waardoor je al het andere niet of verminderd waarneemt. Best lastig in een tijd waarin we verslaafd zijn geraakt aan nieuwe prikkels…

#2. Mental shifting

Mental shifting is het vermogen om niet direct te reageren op een impuls en je gedrag te remmen als dat nodig is. Deze vaardigheid heb je nodig om de neiging te onderdrukken om te reageren op basis van oude patronen. Flexibiliteit gaat immers juist over het toepassen van nieuwe patronen, los van oordelen, overtuigingen en emoties die je wellicht hebt op basis van eerder opgedane ervaringen. De shifter is dus in staat eerst wat afstand te nemen en eerst even tot 10 te tellen voordat hij in actie komt.

#3. Memory shifting

Wel eens van werkgeheugen gehoord? Dat is het vermogen om zowel informatie te kunnen onthouden (-geheugen) als het tegelijkertijd of later te kunnen bewerken (werk-). Het wordt ook wel actief denken genoemd. Het gaat om het continu updaten van je systeem door datgene wat je ter plekke ziet, hoort en voelt (zintuiglijk geheugen) samen te brengen met datgene dat in je langetermijngeheugen is opgeslagen. Een goed werkgeheugen heb je nodig om te weten wat passend is om in een nieuwe situatie te doen.

#4. Task shifting

Uiteindelijk gaat flexibiliteit natuurlijk ook over het vermogen om taken aan te kunnen passen aan relevante veranderingen in de omgeving. Task shifting heb je nodig om in uitvoering snel, efficiënt en doeltreffend te kunnen anticiperen op nieuwe situaties.

Flexibiliteit 2.0

Flexibiliteit gaat dus niet over flexibilitijd. Overwerken is nog niet flexibel werken. Voorbeelden van echt flexibel gedrag zijn: aandacht voor relevante informatie, onderdrukking van eerste impulsen, een goed werkgeheugen en aanpassingsvermogen.

Wees een shifter

Een shifter is zich altijd bewust van meerdere mogelijkheden, kan ze vanuit verschillende invalshoeken benaderen en weet er gemakkelijk tussen te switchen. Met focus. Zonder negatieve gedachten, altijd open voor nieuwe perspectieven. Dat is flexibiliteit 2.0. En dat heeft dus weinig met ‘een 9-tot-5-mentaliteit’ te maken. Want dat is zó 2015…